شناخت ابزار دوخت(کاروفناوری ششم ابتدایی)
1- مترخياطي:وسيلهاي است براي اندازهگيري كه در مراحل مختلف (اندازهگيري پارچه، اندام و …) به كار گرفته ميشود.

2- خطكش:اين وسيله در اندازههاي كوتاه به طول 20-15 سانتيمتر تا طول يك متر از جنسهاي مختلف چوبي، فلزي و پلاستيكي ساخته ميشود. كاربرد اين خطكش در ترسيم الگوست. خطكش بايد حتماً مدَرج و لبه آن صاف باشد .

2-1-1- وسايل علامتگذاري
از اين وسايل براي تسهيل كار استفاده ميكنند. با توجه به نوع پارچه، نوع رنگ، جنس و ضخامت، اين وسايل را ميتوان تغيير داد.
1- رولت: برای علامت گذاری و انتقال الگو روی پارچه استفاده می شود.

2- كاربن مخصوص خياطي:كاربن مخصوص خياطي در رنگهاي مختلف موجود است. با توجه به رنگ پارچه، نزديك ترين رنگ كاربن به پارچه را انتخاب كنيد و قبل از شروع به كار حتماً روي تكهاي از پارچه، كاربن را امتحان كنيد و از هماهنگي آن با پارچه مطمئن شوید.


3- مداد : مدادهایی با نوک رنگی نرم که برای رسم الگو روی پارچه و یا ثبت علائم روی الگو مورد استفاده قرار می گیرد.

4- صابون خیاطی (مِل): مِل نوعي گچ خياطي است كه براي رسم خطوط و يا هرنوع علامتگذاري روي پارچه به كار ميرود .

3-1-1- وسايل برش
1- قيچي:یکی از وسایل ضروری و اصلی کار خیاطی است که برحسب نوع برش برای انواع پارچه های نازک و ضخیم ، دارای اندازه و فرم های متفاوت است.
انواع قیچی
1- قيچي ساده :اين قيچي داراي شكلي صاف و حلقه دسته هاي آن هم اندازه است. معمولاً اين نوع قيچيها پشت و رو ندارد و دو طرف آن شبيه يكديگر است.

2- قيچي كوچك: كاربرد اين قيچي در برش تكههاي كوچك و يا شكافتن درزها و دوختهاي ظريف است. اين قيچي به دو شكل است. اگر داراي تيغه با نوك گرد باشد براي شكافتن درزها به كاربرده ميشود واگر داراي تيغه با نوك تيز و برنده باشد براي بازكردن جادکمه به كار ميرود.

3- قيچي برش پارچههاي ضخيم:شكل ظاهري اين قيچي با قيچيهاي ديگر كمي متفاوت است. كمي بالاتر ازجاي اتصال دو تيغه قيچي خميدگي وجود دارد،اين خميدگي باعث ميشود، كه تيغههاي قيچي هنگام برش كاملاً روي ميز قرار گيرد. حلقههاي قيچي يكي بزرگ تر از ديگري است در حلقه كوچك قيچي انگشت شست و در حلقهي بزرگ آن انگشتهاي دوم و سوم دست قرار ميگيرد. امروزه براي افراد چپ دست قيچي مخصوص ساخته شده كه ميتوانند به راحتي از آن استفاده كنند.

3- قيچي زيگزاگ:لبه هاي اين قيچي به شكل زيگزاگ است و براي برش پارچههايي كه هنگام برش سريع ريش ريش ميشوند به كار ميرود. كاربرد ديگر آن تميزكردن جاي درزها در دوخت است.

4- بشكاف[1]: از اين ابزار برای شکافتن درزهای ظریف و بازکردن محل جادکمه ، استفاده می شود. هنگامِ استفاده از بشكاف بايد دقت كردوگرنه امكان دارد باعث سوراخ شدن پارچه شود.

4-1- وسايل دوخت
1- سوزن ته گرد: در هنگام الگوگذاری روی پارچه می توان از این نوع سوزن برای اتصال استفاده کرد. بهترين نوع سنجاق بايد بلند و نوك تيز و داراي انتهايي برجسته باشد.

2- سوزن دوخت : سوزن خياطي انواع مختلفي دارد. كه هر نوع آن، به طور جداگانه و مختص به یک نوع دوخت، مورد استفاده قرار می گیرد..

3- سوزن نخكن: وسیله ای بسیار ظریف و ساده برای نخ کردن انواع سوزن هاست.

۴- انگشتانه: انگشتانه معمولاً از جنس فلز يا پلاستيك است و هنگامِ دوخت و دوز با سوزن دستي كاربرد دارد. نوع فلزي آن اگر زنگ نزند مرغوب تر است. استفاده از انگشتانه باعث سرعت در كار ميشود و همچنين نوك انگشت از خراشيده شدن با سوزن محفوظ ميماند. بهتر است فرد در هنگام دوخت، به استفاده از اين وسيله عادت كند.

5-1-1- نخ دوخت
نخ از نظر جنس، ضخامت و رنگ بسیار متنوع است. هنگام خريد براي هر نوع پارچه بايد نخي متناسب با آن و در صورت امكان همجنس آن تهيه كرد. همچنين بايد رنگ قرقره، را كمي پررنگتر از رنگ پارچه انتخاب كرد. زيرا رنگ نخ قرقره پس از بازشدن كم رنگتر از آنچه روي قرقره پيچيده شده به نظر خواهد رسيد.
انواع مختلف نخهاي دوخت عبارت انداز: قرقره نخي مرسريزه، قرقره ابريشمي، قرقره نايلوني، كش قيطاني، عمامة نخي، نخ گلدوزي، ابريشمي تابيده ونتابيده، و نخ كوك.



كش قيطاني باريك: كش قيطاني با ضخامتهاي مختلف و گاهي با ضخامت رشته قرقره نخي، خيلي ظريف بافته ميشود. از اين نخ براي چينكش كردن پارچه استفاده ميكنند.براي دوخت آن را به دور ماسوره پيچيد، پيچ روي ماسوره را كمي شل كنيد و به پارچه بدوزيد. به اين ترتيب پس از چرخ كردن، كش قيطاني در زير پارچه قرار ميگيرد.

6-1-1- لايي
لايي وسيلهاي است كه در خياطي براي جلوگيري از تغيير فرم در قسمت هايي از لباس مثل يقه، كمر، مچ، سجاف و…به كار ميرود اين لاييها عبارت اند از لاييِ چسب پارچهاي، لايي چسب كاغذي، لاييِ مويي،زانفكيس.

7-1-1- اتو
اتو وسيلهاي است كه براي برطرف كردن چين و چروك لباس به كار ميرود. همچنين يكي از مهم ترين ابزارهايي است كه هنگام دوخت از آن استفاده ميكنندو به لباس و دوخت آن جلوه خاصي ميدهد.
انواع اتو: اتوي برقي ساده، اتوي بخار و اتوي پرس خانگی
8-1-1- جالباسي
پس از اتوكشي بايد لباس رابه کمک رخت آویز به جالباسي آويزان كرد تا لباس دوباره چروك نشود.
9-1-1- وسايل اتوكشي
يكي از مهم ترین روشها دراتوكشي، روش صحيح اتوكردن لباس است، زيرا اتوكشي، به لباس زيبايي و جلوه خاصي ميدهد.مهم ترين اين وسايل عبارت انداز ميزاتو، ژانت، دستمال اتوكشي و جالباسي.
دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش ابتدايي با 19 سال سابقه كاري در پايه اول ابتدايي،مجري ارزشيابي توصيفي ،سرگروه آموزشی اول ابتدایی ،داور جشنواره های تدریس ، داور جشنواره جابربن حیان ،ناظر علمی ارزشیابی توصیفی در منطقه ،مدرس کتب جدید التالیف اول ، دوم و ششم،مدرس ریاضی ،مدرس علوم،مدرس هنر،مدرس کاروفناوری،آموزگار دبستان رهنمای پسرانه در ناحيه دو اهوازواقع در شهرک نفت ،اميدوارم كه با ارائه ي نظرات سازنده ي خود مرا در ادامه ي اين راه ياري نماييد.